Arch

kultura

Forum Arch Strona Główna -> JOYCE, STEIN, BECKET, VIAN, DÜRRENMATT -> Franz Kafka
Napisz nowy temat  Odpowiedz do tematu Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat 
Franz Kafka
PostWysłany: Sob 16:02, 04 Kwi 2009
Administrator
Administrator

 
Dołączył: 06 Mar 2009
Posty: 321
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/2
Skąd: Gdańsk





[link widoczny dla zalogowanych]

FRANZ KAFKA




Pochodzenie i rodzina


Kafka urodził się w Pradze należącej wówczas do monarchii austro-węgierskiej. Był synem Hermanna Kafki (1852-1931) i Julii Kafki, z domu Löwy (1856-1934). Pochodzący z prowincji ojciec prowadził sklep galanteryjny. Matka wywodziła z bogatej rodziny osiadłej w Podiebradzie. Obok dwóch braci, Georga i Heinricha, którzy zmarli niedługo po narodzinach, Franz Kafka miał jeszcze trzy siostry: Elli (1889-1941), Valli (1890-1942) i Ottlę (1892-1943).

Jego językiem ojczystym był niemiecki, którym w Pradze posługiwało się w tamtym okresie 10% ludności. Kafkowie byli Żydami, jednakże Franz Kafka, jak i zresztą pozostali członkowie rodziny, mówił i pisał prawie wyłącznie po niemiecku. Znał również bardzo dobrze język czeski, a języka hebrajskiego zaczął się uczyć dopiero pod koniec życia.


Dzieciństwo i okres młodzieńczy

W okresie od 1889 do 1893 roku Kafka uczęszczał do niemieckiej szkoły ludowej na Targu Mięsnym w Pradze. Dalej kształcił się w humanistycznym Altstädter Gymnasium (Gimnazjum Staromiejskim), gdzie językiem wykładowym był język niemiecki. Już w wieku młodzieńczym Kafka zajmował się literaturą (jego wczesne dzieła uznaje się za zaginione, prawdopodobnie sam je zniszczył) oraz ideami socjalizmu i darwinizmu. Pozostawał pod wpływem literackiego pisma Der Kunstwart. Jego przyjaciółmi z tamtego okresu czasu byli między innymi pochodzący z Warszawy żydowski aktor teatralny Rudolf Illowy, Hugo Bergmann (późniejszy rektor Uniwersytetu Jerozolimskiego), Ewald Felix Pribram i Oskar Pollak. Wakacje spędzał chętnie u swojego wuja Zygfryda będącego lekarzem wiejskim w Triesch.


Studia i praca

W sierpniu 1901 roku podjął studia na Niemieckim Uniwersytecie w Pradze. Po dwutygodniowej przygodzie z chemią Kafka postanowił studiować prawo. Pomimo to potrafił wygospodarować czas, by przez semestr uczęszczać na wykłady z historii kultury i germanistyki. W międzyczasie odbył kilka podróży i chwilowo zastanawiał się nad studiami germanistycznymi w Monachium. Porzucił jednak ten zamysł, kontynuując studia prawnicze w Pradze. W 1902 roku poznał swojego najlepszego przyjaciela, dobrze wówczas znanego w praskim środowisku literackim pisarza, Maxa Broda. W 1906 roku został wypromowany na doktora nauk prawnych, po czym odbył staż w sądzie ziemskim i karnym. Franz Kafka był wegetarianinem.

Od 1908 do 1922 roku Kafka pracował w Zakładzie Ubezpieczeń Robotników od Wypadków Królestwa Czeskiego w Pradze. W 1909 roku zostały wydane jego pierwsze szkice prozy w monachijskim czasopiśmie literackim Hyperion.

Niebagatelną rolę odegrała w życiu Kafki jego przyjaciółka Milena Jeseńska, tłumaczka jego dzieł na język czeski, która stała się jego najbliższą powierniczką.


Ostatnie lata

W 1922 roku Kafka musiał zrezygnować z pracy ze względu na postępującą gruźlicę. W 1923 roku przenióśł się do Berlina, by móc zamieszkać z Dorą Diamant, Żydówką z Pabianic, oraz poświęcić się wyłącznie pisaniu. Kilka lat później, w sanatorium w Kierling koło Wiednia, w wieku 41 lat uległ swojej chorobie.


Dzieło

Pierwsze wydanie Przemiany z 1915 roku,
Powstanie i popularyzacja
Jego pierwszy zbiór kawałków prozy został w 1913 wydany pt. Betrachtung. Wtedy też powstaje Palacz, który stał się później pierwszym rozdziałem niedokończonej powieści pt. Ameryka.

Do popularyzacji dzieł Kafki w znacznej mierze przyczynił się najbliższy przyjaciel Max Brod. Pośmiertnie wydał on jedną ukończoną powieść (Proces) i dwie niedokończone (Zamek i Ameryka), pomimo że Kafka kazał mu spalić wszystkie teksty po swojej śmierci.


Utworów Kafki nie należy interpretować jako krytyki nadmiernie rozbudowanej i niezrozumiałej w swoich decyzjach machiny biurokratycznej, która straciła rację bytu, słuszniej jest potraktować je jako szeroko pojęte i wieloaspektowe przesłania o wymiarze egzystencjalnym.

Trudno przyporządkować dzieła Kafki do któregoś z prądów literackich, chociaż część badaczy jest skłonna zaliczyć twórczość Kafki do nurtu ekspresjonistycznego, co jednak nie wszystkim badaczom literatury wydaje się trafne. Kafka wprowadził do literatury, w miejsce tradycyjnej opisowości, liczne niedomówienia, korzystał z niejasnych, parabolicznych obrazów, które miały wprowadzać w zakłopotanie aż po dzień dzisiejszy literaturoznawców i czytelników.

Kafka przedstawia w swoich dziełach najczęściej człowieka wyalienowanego, którego związki z innymi ludźmi uległy znacznemu zniszczeniu. Bohater Kafkowski walczy samotnie z niezrozumiałymi strukturami rządzącymi światem. Mimo buntu i starań nie jest w stanie zmienić swego położenia, a walka kończy się klęską. Uwikłania bohatera w grozę istnienia mają na tyle niejasną strukturę, że możliwa jest bardzo różna interpretacja symboliki i sekwencji wydarzeń jakim ten bohater jest poddany. Samotność jest innym z wielkich tematów kafkowskich - bohater walczy i przegrywa zawsze sam. Strach, koszmary, rozdwojenia jaźni i kompleksy to główne z niszczycielskich i symbolicznych elementów. Oddają one dobrze atmosferę dzieł, w których wyobcowani i samotni bohaterowie bezustannie poszukują - jak sądzimy - bezpieczeństwa i pewności, czego nigdy nie będzie im dane doświadczyć.


Dzieła

Opowiadania i fragmenty

1913 - Wyrok (Das Urteil)
1914 - Kolonia karna (In der Strafkolonie)
1914 - Przed prawem (Vor dem Gesetz)
1915 - Przemiana (Die Verwandlung)
1917 - Sprawozdanie dla Akademii (Ein Bericht für eine Akademie)
1922 - Dociekania psa (Forschungen eines Hundes)
1922 - Głodomór (Ein Hungerkünstler)
1923 - Schron (Schron)

Powieści

1925 - Proces (Der Prozeß); pośmiertnie wydana powieść, jej okres powstania to lata 1914-1915
1926 - Zamek (Das Schloß); pośmiertnie wydana i niedokończona powieść; prace nad nią rozpoczęły się w 1922 roku
1927- Ameryka (Der Verschollene); pośmiertnie wydana i niedokończona powieść; prace nad nią rozpoczęły się w 1912 roku


Polskie wydania dzieł

Proces, tłum. Bruno Schulz, Warszawa 1935; 1957, 1966/2, 1971/3, 1974/4.
Wyrok, tłum. Juliusz Kydryński, Warszawa 1958; 1975/2 (Tomik zawiera następujące opowiadania: Wyrok, Przemiana, Lekarz wiejski, Na galerii, Przed prawem, Jedenastu synów, Sprawozdanie dla Akademii, Kolonia karna, Głodomór.
Zamek, tłum. Krzysztof Radziwiłł i Kazimierz Truchanowski, posłowie: Roman Karst, Warszawa 1958; 1973/2.
Nowele i miniatury, tłum. Roman Karst / A. Kowalkowski, wstęp: Roman Karst, Warszawa 1961; 1991/2 (Opowiadania: Opis walki, Olbrzymi kret, Myśliwy Grakchus, Budowa Chińskiego Muru, Odmowa, Stary kawaler Blumfeld, Małżonkowie, Schron, Głodomór; Fragmenty: Przygotowania do ślubu na wsi, Strażnik grobowca; Nowelki, przypowieści: Dzieci na drodze, Zdemaskowanie oszusta, Nagły spacer, Postanowienia, Niedola kawalera, Kupiec, Widok z okna oglądany w roztargnieniu; Aforyzmy).
Ameryka, tłum. Juliusz Kydryński, Warszawa 1967; 1978/2, 2003/3.
Dociekania psa, tłum. Lech Czyżewski, Kraków 1988.


Listy i dzienniki

Dzienniki 1910-1923, tłum. Jan Werter, przedmowa: Zbigniew Bieńkowski, Kraków 1961; 1969/2, 1993/3.
Listy do Felicji i inne z lat 1912 - 1916, tłum. I. Krońska, Warszawa 1976. Książka zawiera również esej Eliasa Canettiego Inny Proces.
Listy do Mileny, tłum. Feliks Konopna, przedmowa: Zbigniew Bieńkowski, Kraków 1959; 1969/2, 1993/3.
List do ojca, tłum. J. Sukiennicki, Warszawa 1979.



(Za: [link widoczny dla zalogowanych] )

.


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Administrator dnia Sob 16:04, 04 Kwi 2009, w całości zmieniany 1 raz
Zobacz profil autora
Franz Kafka
Forum Arch Strona Główna -> JOYCE, STEIN, BECKET, VIAN, DÜRRENMATT
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)  
Strona 1 z 1  

  
  
 Napisz nowy temat  Odpowiedz do tematu  


fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001-2003 phpBB Group
Theme created by Vjacheslav Trushkin
Regulamin